Het natuurlijk verloop bij spondylitis volgt een golvend patroon met inflammatoire opstoten en relatief milde tussenperioden.
In 1994 werden in het Royal Hospital for Rheumatic Diseases in Bath, Groot-Brittannië, scoresystemen ontworpen. Deze tests worden gebruikt om de toestand van de patiënt te evalueren en op te volgen. Het zijn ook meetinstrumenten voor de efficiëntie van behandelingen.
Verdere opvolging gebeurt verder via labo-onderzoek en medische beeldvorming.
Uit het verhaal van de patiënt
De BAS-G score
Dit is een snelscore die een algemene beoordeling weergeeft over de voorbije week en de voorbije 6 maanden.
De BASDAI-score
6 vragen, waarop je voor elk moet antwoorden met een waarde tussen 0 en 10. De vragen gaan over vermoeidheid, pijn, ochtendstijfheid enzovoort.
De BASFI-score
10 vragen, voor elk moet je opnieuw je toestand aangeven met een waarde tussen 0 en 10. De vragen gaan over dagelijkse activiteiten die gemakkelijk (score 0) tot onmogelijk (score 10) zijn.
De ASQoL
Voor het bepalen van de levenskwaliteit bestaan vele internationaal gevalideerde scoresystemen op basis van vragenlijsten. Deze lijst is specifiek voor spondylitis.
Vanuit klinisch onderzoek door de arts
De BASMI-score
Bij onderzoek gebeuren 5 metingen van beweeglijkheid van de wervelzuil.
De Schobertest
Hierbij wordt in centimeter uitgedrukt hoe ver de onderrug voorover kan buigen.
Thorax expansie test
Het verschil in borstomtrek tussen maximale uit- en inademing wordt uitgedrukt in centimeters. Dit is een maatstaf voor de beweeglijkheid van de ribgewrichten met borstbeen en wervelzuil.
Aanvullende onderzoeken
Deze zijn eerder al besproken als bijkomende argumenten die nuttig waren bij het stellen van de diagnose. Het gaat dus om laboratoriumonderzoeken en medische beeldvorming.
Laboratoriumonderzoeken
Laboratoriumtesten (www.zorgvisie.nl)
Voor sommige testen heeft het geen zin ze te herhalen. Zo zal bijvoorbeeld de behandeling die je krijgt niet echt verschillende zijn voor HLA-B27 positieve of negatieve patiënten.
Wel is het nuttig om te weten of de ontsteking nog altijd even actief is, dus een bepaling van CRP en/of bloedbezinkingssnelheid kan aangewezen zijn. Ook mag niet uit het oog worden verloren dat de medicatie die je krijgt niet zonder nevenwerkingen is. Testen van de leverwerking en de nierfunctie kunnen op hun plaats zijn. Als je bijvoorbeeld methotrexaat neemt of sulfasalazine is het zinvol om met bepaalde intervallen te kijken of je nog voldoende rode en witte bloedcellen aanmaakt. Deze resultaten zullen meteen ook kunnen waarschuwen mocht je door inname van NSAID bloed verliezen in maag of darm. De reumatoloog is best geplaatst om te bepalen welke testen moeten gebeuren en hoe vaak.
Medische beeldvorming
Medische beeldvorming (www.upstate.edu)
Anders dan laboratoriumtesten is dit geen onderzoek dat met een vaste regelmaat opnieuw moet worden gedaan. Deze onderzoeken uitvoeren zonder echte noodzaak is te riskant (stralingsdosis bij röntgenfoto’s of CT-scan) of te duur (MRI of CT-scan). Toch kan het eventueel interessant zijn om met voldoende tussentijd te kijken hoe ver de ankylose is gevorderd, of wanneer er na een ongeval wordt gedacht aan de mogelijkheid van een wervelbreuk
Auteur: Dr. B. Liekens, 09-03-2015 (laatste aanpassing 29-12-2015)
Leden en geregistreerde gasten kunnen hier een meer uitgebreide beschrijving lezen.