Heb je spondyloartritis en een kinderwens, dan kan je gerust zwanger worden. Wel is het belangrijk om je ziekte en je medicatiegebruik vroeg genoeg en goed te bespreken met je arts!
Kinderwens
kinderwens
(bron onbekend)
Een grote bezorgdheid is de vraag of je spondyloartritis doorgeeft aan je kind? Wetenschappelijke studies spreken van een ‘herhalingsrisico’ van 8% voor elk kind. De erfelijkheid van spondyloartritis wordt ook hier besproken.
Het belangrijkste bij een kinderwens is gemoedsrust. Elk ouderpaar maakt voor zich bepaalde keuzes, krijgt gespecialiseerde begeleiding van de arts aangeboden en kan beroep doen op gefundeerd advies bij eventueel voorkomende problemen.
Vruchtbaarheid
Mannen hebben een normale vruchtbaarheid ondanks spondyloartritis. Het gebruik van anti-TNF heeft geen nadelige invloed op de kwaliteit van het sperma.
Vruchtbaarheid=normaal (www.happybodyacupuncture.co.nz)
Vrouwen hebben ook een normale vruchtbaarheid ondanks spondyloartritis. NSAID’s kunnen wel de eisprong belemmeren. Spondyloartritis tast vooral het axiale skelet aan, met in het bijzonder de sacro-iliacale gewrichten, maar heeft geen invloed op de voortplantingsorganen en de vruchtbaarheid van de vrouw. De fertiliteitsratio is gelijk aan die van gezonde vrouwen met dezelfde leeftijd: een patiënte met spondyloartritis kan op natuurlijke wijze zwanger worden.
Het tot stand komen van een zwangerschap kan medisch begeleid worden in een fertiliteitscentrum: niet omwille van verminderde vruchtbaarheid, maar om de zwangerschap te timen. Van groot belang blijkt dat de vrouw met spondyloartritis in een zo goed mogelijke reumastatus moet proberen te komen vooraleer zwanger te worden, omdat dit invloed heeft op een mogelijke opstoot van de ziekte tijdens of na de zwangerschap.
Men raadt aan om met Methotrexaat (Ledertrexate®) te stoppen drie maanden voor de conceptie. Gedurende drie maanden moet nog anticonceptie worden gebruikt om te voorkomen dat men zwanger wordt terwijl Methothrexaat nog ‘nawerkt’, daarna mag zwangerschap worden overwogen.
Zwangerschap
Zwangerschap
(americanpregnancy.org)
Een zwangerschap is altijd al een immunologisch avontuur, en des te meer bij spondyloartritis, omdat dit een autoimmuunziekte is. De immunologische toestand van zwangerschap bij spondyloartritis is uniek, en anders dan bij andere vormen van reuma.
Vaak neemt de ziekteactiviteit toe bij zwangere vrouwen met spondyloartritis of blijft de ziekte stabiel, soms is er minder ziekteactiviteit.
De ziekteactiviteit bij conceptie blijkt een goede voorspeller te zijn voor de rest van de zwangerschap. Actieve ziekte bij de conceptie gaat gepaard met ziekteactiviteit tijdens de zwangerschap.
In vergelijking met gezonde vrouwen hebben vrouwen met spondyloartritis meer functionele last tijdens de zwangerschap; maar ze voelen zich mentaal minstens even goed. Het herkennen van een opstoot van spondyloartritis tijdens de zwangerschap is niet evident, gezien een opstoot kan lijken op fysiologische veranderingen bij elke zwangerschap.
Misschien nog belangrijk om te vermelden is dat het ontstekingsmechanisme op zich genomen niet belangrijk is voor de foetus.
doe niet aan zelfmedicatie ! (ramanan50.wordpress.com)
Doe niet aan zelfmedicatie!
Een goede voorlichting door de gynaecoloog in samenspraak met de reumatoloog, over welke medicatie kan en welke niet, is uiterst belangrijk om de levenskwaliteit van zwangere vrouwen met spondyloartritis zoveel mogelijk na te streven. Soms werken tegenstrijdige adviezen van verschillende artsen verwarrend of wordt het vage advies van voorzichtigheid gegeven.
De richtlijnen over het al dan niet gebruiken van een bepaald medicijn bij zwangeren kunnen verschillen per land. Voor sommige stoffen bestaat nog onvoldoende ervaring om “groen licht” te krijgen. NSAID’s mogen gebruikt worden tot 8 weken voor de geboorte. Vanaf 32 weken bestaat bij verder gebruik risico op sluiten van de ductus arteriosus bij de baby.
Corticosteroïden zijn toegelaten indien noodzakelijk. Bij gebruik van sulfasalazine moet een foliumzuursupplement worden bijgenomen. Methotrexaat is verboden. Met de inname moet worden gestopt enkele maanden vόόr de conceptie. Anti-TNF-therapie gaat niet door de placenta tot 16 weken; daarna zijn de bloedconcentraties bij de baby hoger dan bij de moeder, maar het klinisch belang daarvan is niet duidelijk. Er bestaan nog geen algemene richtlijnen, en het gebruik ervan wordt individueel afgewogen volgens de ziekteactiviteit. Veiligheid op korte termijn lijkt in toenemende mate bewezen te worden; langetermijneffecten zijn niet gekend.
Bevalling
Bevalling
(www.theatlantic.com)
De meeste zwangere vrouwen met spondyloartritis blijken geen noemenswaardige problemen te ondervinden tijdens een vaginale bevalling. De ontsteking van de sacro-iliacale gewrichten is pijnlijk en storend, maar vormt geen belemmering voor de passage van de boreling. Een normale vaginale bevalling is dus mogelijk bij een vrouw met spondyloartritis.
Toch lijkt de ziekte een reden te zijn voor sommige gynaecologen (vaak uit een gebrek aan ervaring met spondyloartritis) om sneller over te stappen op een primaire sectio. Dit is jammer aangezien vrouwen met spondyloartritis spontaan vaginaal kunnen bevallen en een sectio toch een operatieve ingreep is. Keizersnede is alleen nodig bij medische hoogdringendheid (spoedkeizersnede), als voordien al keizersnede gebeurde, of als er ernstige heupproblemen zijn bij de zwangere.
De bevalling bij vrouwen met spondyloartritis duurt niet langer dan bij gezonde vrouwen. Baby’s worden soms wat vroeger geboren en zijn soms lichter, maar niet in die mate dat ze extra zorgen nodig hebben na de geboorte. Er zijn niet meer spontane abortussen, doodgeboortes of vroeggeboortes dan bij vrouwen zonder spondyloartritis.
Epidurale verdoving
(www.hln.be)
Anesthesie
Wens je een epidurale anesthesie, dan maak je daar best op voorhand een afspraak over met de anesthesist. Wanneer de wervelzuil geankyloseerd. is, kan het plaatsen van een epidurale anesthesie niet evident zijn. De anesthesist kan vooraf bekijken of het technisch mogelijk is.
Moet je volledig verdoofd worden en heb je ernstige bewegingsbeperking in de nekwervels, dan is gewone narcose soms niet mogelijk. Men kan dan kiezen voor fiberoptische intubatie. Dit wordt best al tijdens de zwangerschap besproken met de ploeg anesthesie.
Na de bevalling
Babyverzorging (www.hetgeheugenvannederland.nl)
Binnen de 6 maand na de bevalling krijgen veel vrouwen met spondyloartritis een duidelijke toename van de ziekteactiviteit. De nachtelijke pijn zorgt voor extra slaapgebrek bovenop het slaaptekort dat iedere jonge moeder heeft.
Bekkenpijn in het postpartum is een fenomeen dat ook buiten spondyloartritis vaak voorkomt. Voor de behandeling hiervan werd ook bij vrouwen zonder spondyloartritis teruggegrepen naar technieken die gekend waren voor bekkenpijn bij spondyloartritis.
Veel vrouwen met spondyloartitis hebben het moeilijk met de dagelijkse verzorgingstaken van hun baby (optillen, ronddragen, een badje geven, enz.), vooral tijdens een opstoot van de ziekte. Vraag op tijd hulp en praat erover!
Als je voor flesvoeding kiest, hoef je je niet te laten opzadelen met een vals schuldgevoel. Sommige goedbedoelde initiatieven ter bevordering van borstvoeding zijn onnodig fundamentalistisch. Bij borstvoeding moet je de geruststelling hebben dat sommige vormen van medicatie veilig kunnen gebruikt worden. Studies over uitscheiding van recent ontwikkelde geneesmiddelen in borstvoeding en de effecten op pasgeborenen zijn volop aan de gang.
Project mama Bechterew
In 2010 startte VVSA (toen nog VVB) met het project “mama Bechterew”. In de vijf Vlaamse provincies werd een voordracht gegeven rond dit onderwerp voor (aanstaande) mama’s en papa’s met spondyloartritis. Intussen is dit onderwerp onder de vleugels van Reumanet uitgegroeid tot Reumamama’s, waarin naast spondyloartritis ook andere reumatische aandoeningen aan bod komen.
Mama Bechterew
(© VVSA)
Waar spondyloartritis enkele decennia geleden werd beschouwd als een kwaal bij mannen van middelbare leeftijd, is door betere diagnosestelling en een vroege detectie gebleken dat ook vrouwen hiermee worden geconfronteerd. De diagnose wordt steeds vaker gesteld in de reproductieve jaren. Absolute pionier op dit gebied is Pr. Dr. Monika Østensen, de Noorse reumatologe die al in 1991 in Trondheim een Centrum voor Moeders met Reumatische Aandoeningen stichtte. Gegevens rond het onderwerp spondyloartritis, zwangerschap en bevalling zijn beperkt. Onderzoeksprojecten hierrond dienen te worden gestimuleerd. In afwachting daarvan moet voorlopig informatie gezocht worden uit kennis bij verwante aandoeningen, vooral reumatoïde artritis en ziekte van Crohn.
Heb je vragen rond zwangerschap en bevalling met spondyloartritis, dan mag je die vrijblijvend stellen aan [email protected]
Auteur: Dr. B. Liekens, 09-03-2015